12 lutego 1945 roku Armia Czerwona zajęła Jawor. Z miasta wcześniej uciekła większość mieszkańców razem z władzami oraz podlegającymi im służbami. Tego dnia zakończyła się historia niemieckiego miasta. Dwa miesiące póżniej władzę nad Jaworem przejęła polska administracja. Zaczęła się nowa epoka. Ziemia Jaworska wraz z całym Dolnym Śląskiem na mocy ustaleń wielkich mocarstw z Jałty i Poczdamu ponownie stała się częścią państwa polskiego. Pierwsze lata po wojnie były bardzo trudno dla starych i nowych mieszkańców. Niemcy zostali wysiedleni, a ich miejsce zajęli Polacy z różnych stron Rzeczypospolitej - w tym wielu z utraconych Kresów Wschodnich. W swoim nowym domu musieli przede wszystkim zmagać się ze skutkami wojny. Centrum miasta było mocno zniszczone, a większość zakładów pracy nieczynna. Podjęli jednak pionierski trud odbudowy Jawora i organizacji od podstaw polskiego życia. Jawor kolejny raz w historii znalazł swoje "pięć minut" w latach 70-tych. Odbudowano i rozbudowano zniszczone kwartały. Budowano nowe dzielnice. De facto po raz pierwszy w historii Jawor stał się też przemysłowym centrum regionu. Było to w tamtych czasach młode, szybko rozwijające się miasto, w którym obok gospodarki bujnie kwitła również kultura.